Το Γεφύρι της Άρτας

Το Γεφύρι της Άρτας (Χειμώνας)

"Ολημερίς εχτίζανε, το βράδυ γκρεμιζόταν …" αναφέρει χαρακτηριστικά το γνωστό δημοτικό τραγούδι για το Γεφύρι της Άρτας.
Χτισμένο πάνω στον ποταμό Άραχθο, που διασχίζει ατάραχα την καταπράσινη πεδιάδα της Άρτας, το ομώνυμο γεφύρι ατενίζει υπομονετικά ως τις μέρες μας τη μακραίωνη ιστορία της περιοχής, σιωπηλός μάρτυρας γεγονότων και παραδόσεων μέσα στη διαδρομή των αιώνων.

Το Γεφύρι της Άρτας (Άνοιξη)

Μια ανοιξιάτικη μέρα στο Γεφύρι...

Το Γεφύρι της Άρτας

Μια προσεκτική μελέτη της δομής των βάθρων του πιστοποιεί ότι το γνωστό τοξωτό γεφύρι με τις τέσσερις καμάρες άρχισε να κατασκευάζεται κατά τους ελληνιστικούς – μακεδονικούς χρόνους. Το τμήμα από τα βάθρα και πάνω, με τις τέσσερις μεγάλες καμάρες και τις ψηλές στενόμακρες θυρίδες σε κάθε κίονα, μαρτυρεί βυζαντινή κατασκευή.

Το Γεφύρι της Άρτας

Στο δεξί άκρο της γέφυρας έγιναν προσθήκες περί τα τέλη της ίδιας περιόδου, αλλά και στα χρόνια της τουρκικής κατοχής, οπότε και ολοκληρώθηκε η κατασκευή της. Είχε προηγηθεί η πτώση της ψηλής καμάρας (1609 ή 1612) και η αναστήλωσή της μέσα σε τρία χρόνια.

Το Γεφύρι της Άρτας

Λεπτομέρεια.

Το Γεφύρι της Άρτας

Το πλακόστρωτο διάζωμα του Γεφυριού, σήμερα.

Το Γεφύρι της Άρτας

Κατασκευαστική λεπτομέρεια του οδοστρώματος της Γέφυρας.

Το Γεφύρι της Άρτας

Η ανομοιογένεια των διαστάσεων των τεσσάρων τόξων της γέφυρας αποτελεί χαρακτηριστικό της γνώρισμα. Το μεγαλύτερο και ψηλότερο από αυτά (στο αριστερό άκρο της φωτογραφίας) βρίσκεται προς τον τομέα της πόλης της Άρτας, τον οποίο κατείχαν οι Τούρκοι.

Το Γεφύρι της Άρτας

Αμυντικό καταφύγιο ("πολεμίστρα") στο δυτικό άκρο του Γεφυριού.

Το Γεφύρι της Άρτας

Παλιό πηγάδι, δίπλα στο γεφύρι.

Το Γεφύρι της Άρτας

Λεπτομέρεια σε χώρο δίπλα στο Γεφύρι: Δικέφαλος αετός της βυζαντινής αυτοκρατορίας.

Το Γεφύρι της Άρτας

Ο ποταμός Άραχθος, όπως φαίνεται πάνω από το Γεφύρι.
Ο Άραχθος ποταμός δεν είναι πλέον το ορμητικό ποτάμι με τα ατίθασα νερά, τα οποία για εκατοντάδες χρόνια συναγωνίζονταν την αντοχή των στέρεων βάσεων του γεφυριού. Οι ψηλές θυρίδες στη μέση του κάθε κίονα, που χρησίμευαν για την παροχέτευση των υδάτων σε καιρούς πλημμύρας, μαρτυρούν ότι η στάθμη του νερού συχνά ανέβαινε πολύ ψηλά. Σήμερα, μετά την κατασκευή του φράγματος Πουρνάρι Ι το 1981, η υδρολογική κατάσταση του ποταμού έχει υποβαθμισθεί ποσοτικά, καθώς κατακρατείται τεράστιος υδάτινος όγκος, με αποτέλεσμα συχνά ο Άραχθος να στερείται νερών. Συνάμα, καθίσταται ορατή και η ποιοτική υποβάθμιση των υδάτων, καθώς λύματα και απόβλητα του πολεοδομικού συγκροτήματος της Άρτας κατέληγαν στο ποτάμι.

Το Γεφύρι της Άρτας

Ο ποταμός Άραχθος, όπως φαίνεται πάνω από το Γεφύρι.
Παράκτιο οικοσύστημα, με καταπράσινη βλάστηση και κρυστάλλινα νερά, όπως σχηματίζεται στη δυτική πλευρά του Γεφυριού.

Το Γεφύρι της Άρτας

Ο ιστορικός πλάτανος του Γεφυριού.
Στην ανατολική όχθη του Αράχθου, κοντά στην αρχή της γέφυρας, σώζεται ο μεγάλος πλάτανος του Αλή Πασά. Λέγεται ότι στον ίσκιο του καθόταν ο Αλή Πασάς Τεπελενλής και απολάμβανε κρεμασμένους απ' τα κλαδιά του όσους είχε καταδικάσει σε θάνατο με απαγχονισμό.

Το Γεφύρι της Άρτας

Ο ιστορικός πλάτανος του Γεφυριού.
Λεπτομέρεια του κορμού.

Το Γεφύρι της Άρτας

Το Γεφύρι της Άρτας

Nυχτερινή άποψη του γεφυριού.

Το Γεφύρι της Άρτας. Λαογραφικό Μουσείο

Το παλιό υπερυψωμένο κτήριο (τουρκικό τελωνείο), ανακαινισμένο, στεγάζει σήμερα το Λαογραφικό Μουσείο, στη δυτική απόληξη του Γεφυριού.

Το Γεφύρι της Άρτας. Το Λαογραφικό Μουσείο (λεπτομέρεια)

Δίπλα στο Γεφύρι, το παλιό τουρκικό τελωνείο, ανακαινισμένο, στεγάζει σήμερα το Λαογραφικό Μουσείο (λεπτομέρεια).

Το Γεφύρι της Άρτας

ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΛΑΪΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ & ΠΩΛΗΣΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΩΝ ΓΛΥΚΩΝ, ΔΙΠΛΑ ΣΤΗ ΓΕΦΥΡΑ.
Αναμφίβολα, το Γεφύρι της Άρτας ήταν για πολλούς αιώνες όχι μόνο συστατικό στοιχείο της ανάπτυξης της περιοχής, αλλά και βασική προϋπόθεση της οικονομικής της ευημερίας. Η χρησιμότητα της γέφυρας δεν περιορίστηκε μόνο στο ρόλο της ως κανάλι επικοινωνίας των ντόπιων που διέμεναν στις δύο όχθες του Αράχθου, αλλά αποτέλεσε κομβικό παράγοντα στην εξέλιξη των εμπορικών και οικονομικών δραστηριοτήτων μεταξύ της πόλης και του εύφορου κάμπου της Άρτας.

Το Γεφύρι της Άρτας

Η σπουδαιότητα της γέφυρας, στο πλαίσιο της οικονομικής ανάπτυξης της περιοχής, ενδεχομένως φόρτισε συγκινησιακά τον τοπικό πληθυσμό, ο οποίος είδε την πτώση της μεγάλης καμάρας του γεφυριού ως προμήνυμα οικονομικού μαρασμού κι αποξένωσης των ντόπιων από τις δραστηριότητές τους. Τρία ολόκληρα χρόνια, ο πρωτομάστορας και οι μαθητευόμενοι κτίστες του κατέβαλλαν υπεράνθρωπες προσπάθειες για να πετύχουν μια ισορροπημένη κατανομή του βάρους της καμάρας. Όταν τελείωσαν, η αρχιτεκτονική τους επιτυχία αποδόθηκε από το θρύλο στην όμορφη γυναίκα του πρωτομάστορα, η οποία λέγεται ότι θυσιάστηκε προκειμένου να "στεριώσουν" τα θεμέλια της γέφυρας.

Το Γεφύρι της Άρτας. Στην τέχνη...

Το Γεφύρι της Άρτας έχει γίνει πηγή έμπνευσης για πολλούς καλλιτέχνες, και όχι μόνο. Εδώ: καλλιτεχνική απεικόνιση σε ταμπέλα παρακείμενης ταβέρνας.

Το Γεφύρι της Άρτας. Στην τέχνη...

Το Γεφύρι της Άρτας ως πηγή έμπνευσης: έργο της αρτινής καλλιτέχνιδας Ηρώς Μπακαγιάννη.